Of het nu gaat om meubels, vloeren, wanden, trappen of zelfs complete interieurs: Herso realiseert unieke oplossingen, uitsluitend gemaakt van hergebruikte materialen. In zijn volledig circulaire meubelmakerij in Loosbroek maakt Rik Ruigrok de mooiste elementen van gebruikt hout en sloophout. Zijn nieuwste oplossing, die hij samen met Bart Beugt heeft ontwikkeld: een visgraatvloer met gepatenteerde pen-gatverbinding.
Verrassing
Maar in feite is het elke keer weer een verrassing wat de eindbestemming van al het afvalhout van Herso wordt. “We zijn continu bezig onze basis voorraad hout aan te vullen en kopen niks in.” vertelt de circulaire houtbewerker. “We weten vaak niet wat voor soort bestellingen we krijgen. Soms verlaat het hout pas een jaar na binnenkomst ons pand. Dit voortdurend opschalen van het hout vormt enerzijds onze achillesziel. Anderzijds ligt onze arbeidsfactor ongeveer acht tot twaalf keer hoger dan de gemiddelde meubelmaker. Bovendien hebben we de afgelopen twintig jaar nog geen vijf minuten zonder werk gezeten. De orders blijven automatisch binnenkomen.”
Zijn allereerste vloer van sloopafval leverde Herso aan ABN AMRO. Het betrof meteen een vloer van 1600 vierkante meter in het Circulair Paviljoengebouw Circl in Amsterdam. Waar ook nog eens een face-changing floor onder lag, een vloerverwarming die tevens dient als koeling. Dit maakte de uitdaging compleet, zegt Ruigrok. “Voor de ontwikkeling van deze vloer heb ik de samenwerking gezocht met Bart Beugt. Hij had binnen tien minuten door wat ik wilde. Door onze vakkennis bij elkaar te brengen hebben we de ideale circulaire vloer kunnen realiseren. Veel partijen dachten dat we dit niet voor elkaar zouden krijgen. Dat de vloer ons faillissement zou betekenen.”
Oma Rietje
Het tegendeel bleek het geval. Ruigrok leverde een bijzondere vloer af, met hout uit de voetbalkantine van Top Oss, de werktafel van oma Rietje en sloopwerken van New Horizon. Het resultaat bleek zó succesvol, dat Herso en Bart Beugt besloten vaker de handen ineen te slaan. De twee circulaire pioniers komen nu met een visgraatvloer met gepatenteerde pen-gatverbinding. Deze visgraatvloer is volledig circulair gemaakt van puur afvalhout, afkomstig van de Oude Sterrenschool in Hilversum, en is zeer eenvoudig te leggen, verplaatsen en herplaatsen.
De vloer wordt onder meer geplaatst in het pand van Nationale Nederlanden. De komende tweeënhalf jaar wordt er in totaal 61.000 vierkante meter vloeroppervlak gelegd bij de financiële dienstverlener. Een andere opdrachtgever is een hotelketen. “We richten vijfhonderd kamers in met deze vloer,” zegt de circulair houtbewerker. “Zonder dat er door de legger gezaagd of gekapt te worden. Bovendien kan de vloer probleemloos worden vervangen en hergebruikt.” Dat geldt overigens voor alle No Waste-vloeren van Herso, die fungeren als blikvanger in tal van BREEAM-projecten. (BREEAM is een afkorting van Building Research Establishment Environmental Assessment Method en is een duurzaamheidskeurmerk voor het realiseren van duurzame gebouwen met minimale milieu-impact.)
Brilliant
Herso werkt voornamelijk in opdracht van zakelijke klanten. Zo leverde Ruigrok honderdvijftig circulaire tafels aan het Jeroen Bosch Ziekenhuis, maar ook DSM of het Provinciehuis Limburg weten hem te vinden. Momenteel werkt hij mee aan de realisatie van het interieur van het nieuwe circulaire pand van De Brilliant Group in Duiven. Hiervoor zal de circulair houtbewerker vloeren, wanden, meubels en trappen van afvalhout produceren. Het huidige vijf jaar oude pand van Brilliant is al zeer duurzaam, met onder meer vloer-,wand- en dakisolatie, koude-warmteopslag en een groot aantal zonnepanelen op het dak. Maar bij de nieuwbouw is BREEAM outstanding het startpunt, waar dit bij menig bouwproject het einddoel is.
De formule van Ruigrok slaat dus aan. “We zijn de enigen ter wereld die werken met het FSC Recycled keurmerk én met social return,” licht Ruigrok toe. “Bovendien: een eigen tafel of een vloer kopen kan iedereen. Maar als je kunt vertellen waar het hout vandaan komt, dan biedt dit meerwaarde. Zo hebben we de nieuwe circulaire boardroomtafel van ABN AMRO aan de Zuidas gemaakt met hout afkomstig van het resthout uit het Circl paviljoen, gecombineerd met bomen uit de tuin van een lid van de raad van commissarissen. En zo zijn er vele bijzondere voorbeelden te noemen.”
Inspiratie
Klanten raken geïnspireerd door de filosofie en de werkwijze van Herso. Zodra ze de drempel van het pand in Loosbroek overstappen, zijn ze verkocht, zegt de circulaire houtbewerker.
“Bovendien speelt het milieuaspect in de vorm van hergebruik een essentiële rol. Een economie die volledig draait op herbruikbare grondstoffen zorgt voor een wereld die we aan onze kinderen en kleinkinderen kunnen overdragen. Stel dat onze opa’s nu terug zouden komen op aarde, dan zouden ze zich kapot schamen over de manier waarop we nu leven. Willen we onze aarde leefbaar houden, dan moeten we systematisch op een heel andere manier gaan werken en denken.”
Dit uitgangspunt brengt Herso dagelijks in de praktijk. Het is naar eigen zeggen de eerste onderneming ter wereld met een environmental executive officer (EEO) in dienst: Pien, de zestienjarige dochter van Rik. Haar vader roept een bijzonder moment in herinnering. “Ik stond op een gegeven moment twee tafels van 4 bij 8 meter te lakken met zeer chemisch spul. Eigenlijk tegen mijn principes, maar ik had een verzoek van de inrichter met wie ik samenwerkte geaccepteerd. Plots stapte Pien binnen. Ze vertelde dat ze al bij het uitstappen van de bus een zeer rare lucht rook die steeds sterker werd naarmate ze onze werkplaats naderde.
Ze schrok enorm toen ze me bezig zag. ‘Dit is dus écht de laatste keer dat we met dit spul werken pap,’ zei ze. En ze had gelijk. Alleen wij bepalen met welke materialen we werken. Intussen zijn er op verzoek van Pien al legio duurzame maatregelen getroffen in ons pand. Het is een continu proces.”
Lol maken
Of zijn dochter, die momenteel studeert aan de HAS, daadwerkelijk in het bedrijf zal stappen is nog onzeker. “Ze is er zeker geschikt voor, daar ben ik van overtuigd,” aldus haar vader. “Maar je moet er ook lol in hebben. Het gaat nog niet eens zo zeer om de houtbewerking zelf. Maar wel om de impact die het heeft.” Rik Ruigrok nam Herso over van zijn schoonvader, die puur productiegericht werkte. “Hij begrijpt echt niet dat we onze oplossingen kunnen slijten aan mensen en vindt een nieuw stuk eiken nog steeds het mooiste wat er is. Ik heb het hergebruikvirus overgedragen gekregen van mijn vader. Weggooien stond niet in zijn woordenboek. Vroeger waren we al bezig om het grofvuil dat langs de weg stond in te laden en weer door te verkopen.”
Het circulair werken is voor hem dus een vanzelfsprekendheid. Volgens Ruigrok hebben we als samenleving echter nog een lange weg te gaan. “Veel ondernemers beweren aan circulair ondernemen te doen, maar in de praktijk blijkt dit allerminst het geval. Dit heeft het landelijk onderzoek 2016-2017 naar businessmodellen voor de circulaire economie van Jan Jonker van de Radboud Universiteit uitgewezen. Dit betekent dat marketeers hebben ontdekt dat circulair een verkoopmiddel is geworden. Twintig jaar heb ik mijn hele ziel en zaligheid in mijn bedrijf gestopt om nu van allerlei inrichters aan te moeten horen dat ze zogenaamd circulair werken.”
Urban mining collective
Herso zet zijn circulaire missie kracht bij als partner van het Urban Mining Collective, dat grondstoffen en materialen uit slooppanden geschikt maakt voor hergebruikt. Zo zijn beide partijen momenteel bezig met de ontmanteling van het voormalig psychiatrisch ziekenhuis op landgoed Coudewater in Rosmalen. Tijdens de ontmanteling komen veel verschillende houtsoorten voor. Samen met Herso gebruikt het Urban Mining collective het hout in designtafels, wandbeplating en vloerafwerkingen.
Ruigrok draagt daarmee bij aan het verminderen van de afvalberg en voorkomt dat grondstoffen in de verbrandingsoven terechtkomen. Hij vindt het typisch dat alle partners van het collectief familiebedrijven zijn. “Deze bedrijven regeren over hun graf heen. Ze hebben oog voor de langere termijn. Dan kom je pas echt tot innovaties. Toen we tijdens de crisis slechte cijfers moesten overleggen, adviseerde mijn boekhouder om te snijden in mijn personeelsbestand. Maar ik ga geen mensen ontslaan die hier al decennialang werken. We blijven met ons team bewijzen dat ons concept succesvol is. In 2019 hebben we een groei gekend van 57 procent en ik ben ervan overtuigd dat we in 2020 naar de 100 procent zullen gaan.”
herso.nl
